Uitgeverij Donemus had in de zomer 2022 de premiere om een strijkkwartet van de naar Amsterdam gevluchte componist James Simon uit te geven. Het is vermoedelijk het laatste strijkkwartet dat James Simon heeft gecomponeerd en draagt het opschrift ‘Streichquartett 1944’. De zanger Robbert Muuse kwam kopieën op het spoor in het archief van David Bloch in het United States Holocaust Memorial Museum in Washington en onderzocht de oorsprong ervan. Om het unieke muziekwerk beschikbaar te maken voor uitvoering besloot hij om dit te laten uitgeven bij Donemus. Ook werkt Robbert Muuse aan selecties van liederen van James Simon, die net als het strijkkwartet voor het eerst zullen worden uitgegeven.

Simon vluchtte voor het Nationaalsocialisme uit Berlijn naar Amsterdam, waar hij zo’n 11 jaar heeft gewoond en succesvol werkte als componist, pianist en musicoloog. Tot hij uiteindelijk moest onderduiken. Na zijn arrestatie in 1943 kwam hij terecht in doorgangskamp Westerbork en werd hij gedeporteerd naar het concentratiekamp Terezín (Theresienstadt). Op 12 oktober 1944 werd hij afgevoerd naar Auschwitz. Een getuige herinnert zich hoe de componist, schijnbaar onbewust van wat er om hem heen gebeurde, op zijn koffer zat te wachten op de trein en zijn laatste muzikale ingevingen noteerde (Trilobiet, A. F. (z.d.). James Simon www.forbiddenmusicregained.org).

James Simons muziek
James Simon was er het type niet naar om zich bezig te houden met de nieuwste ontwikkelingen van de Tweede Weense School, noch om inspiratie te putten uit Debussy of Ravel. Hij componeerde in een stijl die vele decennia eerder in Duitsland populair was geweest, en toch wist hij in deze stijl tot indrukwekkende creaties te komen, zoals blijkt uit zijn meeslepende Streichquartett uit 1944. Het getuigt bovendien van zijn grote liefde voor de muziek van Bach en Mozart.
James Simon had eerder ook al een werk voor deze bezetting gecomponeerd, zijn Legende (ca. 1929).
Dankzij het gebruik van identieke melodische en ritmische motieven behoudt het Streichquartett uit 1944 een grondige samenhang in de drie delen.
De partituur is samengesteld met behulp van een digitale kopie van de afzonderlijke instrumentale delen, afkomstig van het United States Holocaust Memorial Museum in Washington. De originele partijen zijn geschonken aan de British Library in Londen door Ulrich Simon, zoon van de componist. De locatie van de partituur is onbekend, mogelijk is het verloren vergaan.

Bezoek de webwinkel van Donemus:
https://webshop.donemus.com